پژوهشکده زبان ملل
در دنیای امروز استفاده تک بعدی از یک حوزه تخصصی برای تشریح پدیدههای عالم و یا حل مسائل و مشکلات کفایت نمیکند و پاسخهای یک جانبه به سوالات طرح شده ممکن است ناقص و یا یک سو نگر باشد. طراحی حوزههای «میان رشتهای» کوششی فکورانه به منظور عبور آگاهانه از زمینههای محض یک رشته از سه حوزه کلان «دانش»، «اندیشه» و «هنر» و ورود به یک منظومه فکری چند بعدی جدید است. با استفاده از دادهها، روشها و ابزارهای مختلف دو یا چند حوزه تخصصی بهتر میتوان به درک عمیقتر پدیدهها دست یافت و برای حل مسائل پیچیده بشری، راه حل مناسبتری انتخاب کرد. و زبان در این میان، نقشی اساسی و تعیین کننده دارد.
زبان از یک سو به عنوان اصلیترین نقطه کانونی تعاملات انسان یکی از پیچیدهترین و در عین حال سادهترین ابزار ارتباطی انسان-انسان، انسان-ماشین، و ماشین-ماشین است. اگر چه «زبان طبیعی» در بین انسانها و «زبان مصنوعی» در میان مصنوعات عامل پیوند است، اما بستر (چالشی و زایشی) این پیوند، «فرهنگ» به معنی عام و خاص آن است و هر کدام از حوزههای کلان علمی، فکری و هنری، به شیوههای مختلف از لایههای فرهنگی و واسطهای پیوندی استفاده میکنند. بدین ترتیب میتوان رابطه میان سه عامل «زبان»، «فرهنگ» و «محیط» را، که به ظاهر جدا از یکدیگر هستند، این گونه توصیف کرد که «زبان» اولین ابزارِ انسان برای برقراری ارتباط، «فرهنگ» نخستین بستر فکری و «محیط» ضروریترین فضای شکل گیری (صحیح) ارتباطات است و میان سه عامل مذکور پیوندی غیرقابل گسست در «جهان انسانی» و حتی «دنیای ماشینی» وجود دارد.
از سوی دیگر «ذهن» و «زبان»، در تمایز و تطابق با یکدیگر، اصلی ترین وجه مشترک در میان همه رشتههای علمی است و بدون شناخت این وجه مشترک و استفاده از دادههای مربوط نمیتوان از تمامی ظرفیتهای موجود در هر رشته استفاده نمود. پژوهشهای زبانی در آموزش و به کارگیری زبان فنی و تخصصی، تحقیق در «ذهن و زبان» انسانها برای درک بهتر مفاهیم موضوعی رشتهها، کنکاش در شکل، محتوا و ابعاد علمی، فکری، هنری، و فرهنگی زبان، و کاوش در پوسته و هسته زبانها نشان داده و میدهد که یکی از موانع بزرگ هم افزایی رشتهها، «موانع زبانی» در برداشت (خواندن و شنیدن) و داشت (گفتن و نوشتن) در بستر موضوعی خود و فراتر از خود هستند. این موانع دارای خصلتها و ویژگیهای خاص خود می باشند و باید در ساختارهای مفهومی و نهادی هر رشته مورد تحقیق قرار گیرند. «تولید علم و عرضه دانش»، «تولید فکر در عرصه اندیشه و فرهنگ» و «آفرینش در جلوه گاه های هنر»، زمینه های تحقیقاتی گوناگونی ایجاد کرده اند که باید در ابعاد «زبان و فرهنگ بومی»، «زبان و فرهنگ خارجی» «زبان و رشته های تخصصی» مورد مطالعه عمیق و پژوهش دقیق قرار گیرند.
به منظور درک و شناخت بهتر دامنه چهار عامل «ذهن، زبان، فرهنگ و محیط»، که به ظاهر جدا اما در اصل رابطه غیر قابل گسست دارند، ضروری است تا فعالیتهای میان رشتهای، با رویکرد ذهنی زبانی، فردی فرهنگی، و جمعی محیطی مورد کنکاش و پژوهش قرار گیرند. تحقیق در ماهیت، ویژگی، شکل، دامنه، عمق و گستره موضوعی حوزههای علم و کاربرد «زبان فنی و تخصصی» و فرهنگ ویژه آنها به خصوص در محیط بیگانه، از اهمیتی بسیار در شناخت مرزهای مشترک بین رشتههای به ظاهر نامتجانس برخوردار است.
پژوهشکده زبان ملل دانشگاه تهران (ReCeLLT) بر آن است تا در «مدار جهانی تحقیقات زبانی» جایگاه خویش را با وجه پژوهشی خاص خود بیابد و بنا ندارد نمونه شبیه سازی شده یک واحد پژوهشی در خارج و یا داخل کشور باشد. در کنار وجوهات مختلف، پژوهشکده به «هم افزایی علم و ثروت» و «تجاری سازی تجربیات تحقیقات» عنایت ویژه دارد، گسترش منابع مالی و معنوی، و جذب نیروی انسانی دانا و توانا را از طریق همکاریهای علمی و تحقیقاتی (دانشگاهی)، صنعتی و تجاری (اقتصادی)، و فردی و گروهی (جامعه) سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده است، و برنامه راهبردی و جاری خود را رأسا و نیز از طریق همکاری تکمیلی با سایر مراکز علمی، تحقیقاتی، اقتصادی و دانش بنیان در بستری ملی، منطقهای و فرا منطقهای اجرا میکند.